Kredyty są dla ludzi… zaciągaj je z głową! Co wpływa na wartość kredytu?

Decyzja o rodzaju kredytu i wyborze banku kredytującego nie jest łatwa. Powód? Duża liczba czynników, jakie musimy brać pod uwagę przy porównaniu ofert. Nie warto jednak podejmować tej decyzji na szybko, bez przeanalizowania ofert. Co należy wziąć pod uwagę? O tym w dalszej części artykułu.

Po pierwsze: Oprocentowanie

To podstawa, na którą powinniśmy zwracać uwagę, zaciągając jakikolwiek kredyt lub pożyczkę. Oprocentowanie dotyczy bowiem odsetek, które przyjdzie nam zapłacić za pożyczone pieniądze, a których wysokość może być stała (np. w przypadku kredytu gotówkowego) lub zmienna (w większości kredytów hipotecznych). Oprocentowanie pożyczki nie jest oczywiście jedynym kosztem, jaki składa się na całkowitą wartość kredytu, ale jest jego ważną składową i nie można jej pominąć, chcąc obliczyć rzeczywistą wartość zobowiązania. A zatem…

Czym jest oprocentowanie nominalne?

Składają się na nie dwa elementy – tzw. stopa bazowa (WIBOR – Warsaw Interbank Offered Rate; a także LIBOR lub EUROLIBOR w przypadku kredytów walutowych) i marża. Pierwsze pojęcie odnosi się do referencyjnej wysokości oprocentowania ustanawianej – w wypadku kredytu branego w złotówkach – przez Radę Polityki Pieniężnej w Narodowym Banku Polskim. Wysokość stopy WIBOR ustalana jest dla różnych okresów (miesiąc, kwartał lub rok). To uśredniona dla wszystkich cena, za jaką banki pożyczają sobie pieniądze i która zawarta jest w ramach oprocentowania nominalnego. Drugie pojęcie – marża – dotyczy instytucji finansowej, od której pożyczamy pieniądze i uzależniona jest tylko od niej. Suma obu elementów daje nam oprocentowanie nominalne kredytu, które obecnie może wynieść maksymalnie 10% w skali roku.

Warto pamiętać:

• Im wyższe oprocentowanie lub dłuższy okres spłaty, tym większe koszty poniesiemy;
• wysokość oprocentowania kredytu podlega negocjacjom w kwestii marży, czyli ceny ustanowionej przez bank;
• jeśli istnieje taka możliwość, decydujmy się wiec na wzięcie kredytu, gdy stopa procentowa ustalana przez Radę Polityki Pieniężnej jest niższa.

Czym jest oprocentowanie rzeczywiste?

Na oprocentowanie rzeczywiste składa się kilka składników – wysokość odsetek (czyli oprocentowanie nominalne), prowizja banku oraz inne opłaty obligatoryjne (np. polisa ubezpieczeniowa kredytu, opłata za  rachunek). Jest ono podawane w postaci wskaźnika RRSO (rzeczywista Roczna Stopa Oprocentowania) w skali rocznej. Prowizja to nic innego jak opłata, jaką płacimy za pożyczenie nam pieniędzy przez bank. Wysokość prowizji ustalana jest przez te podmioty indywidualnie i wyrażana w formie procentowej. Ubezpieczenie kredytu to z kolei kwota, jaką pobiera bank, by zabezpieczyć nas przed zdarzeniami losowymi np. utrata pracy, choroba, śmierć.  Zakup polisy nie zawsze jest wymagany, jednak może być elementem promocji pozwalającym na obniżenie oprocentowania.

Warto pamiętać:

• RRSO ma nam służyć do porównywania ofert kredytowych w różnych instytucjach;
• prowizja banku może być pobierana w różnej formie tj. jednorazowo, przy przekazaniu środków finansowych lub może zostać włączona do comiesięcznych rat. Warto przemyśleć, co będzie dla nas bardziej wygodne;
• 0% prowizji to atrakcyjna promocja, która może jednak narzucać kredytobiorcy obowiązek przystąpienia do obowiązkowego ubezpieczenia (pobrania z góry składki za kilka miesięcy lub obligatoryjnego jego przedłużenia);
• w przypadku krótkiego okresu spłaty korzystniej jest wybrać kredyt z wyższym oprocentowaniem i niższą prowizją;
• w przypadku dłuższego okresu spłaty korzystniej wybrać kredyt z wyższą prowizją i niższym oprocentowaniem.

Po drugie: Wysokość raty

Osoby zaciągające kredyt z dłuższym okresem spłaty powinny wykazać się nie tylko rozeznaniem w najkorzystniejszych aktualnych ofertach, lecz również świadomością, że wysokość rat kredytowych może w przyszłości ulec zmianie. Stopa WIBOR nie jest bowiem wartością stałą daną na zawsze. Bank centralny (Rada Polityki Pieniężnej przy NBP) podwyższa stopy procentowe, gdy wartość pieniądza maleje, a ceny produktów rosną (okres inflacji). W efekcie kredyty stają się droższe, a oszczędności przynoszą więcej zysków. Dzięki temu gospodarka stabilizuje się, a wartość złotówki nie ulega znaczącym odchyleniom. Warto zwrócić uwagę na poniższą symulację, w której prezentujemy przykładową zależność

między poziomem stóp procentowych a wysokością raty. W tabeli przyjęto, że w przyszłości stopy procentowe wzrosną:

Warto pamiętać:

• rata kredytu w dłuższym okresie może ulegać zmianie ze względu na zmieniającą się wysokość stopy WIBOR;
• biorąc zobowiązanie na kilkanaście lub kilkadziesiąt lat, trzeba zadbać o to, by również w przyszłości było nas na nie stać;
• warto wykorzystać okres, gdy wysokość raty jest mała do stworzenia zabezpieczenia finansowego na przyszłe lata, na wypadek dwukrotnego wzrostu raty;