Czym jest dyspozycja na wypadek śmierci? Kto może złożyć taką dyspozycję? Jakie są zasady dotyczące jej składania? I jakie są w związku z tym obowiązki banku? O tym w dalszej części artykułu!

Większość z nas w codziennym życiu nie zastanawia się nad tym, co stanie się ze środkami finansowymi zgromadzonymi na koncie po naszej śmierci. Mamy oczywiście świadomość tego, że zgodnie z obowiązującym prawem nastąpi podział majątku, a – jeśli wyrazimy taką wolę – będzie on rozdysponowany pomiędzy spadkobierców na podstawie sporządzonego testamentu. Prawo bankowe dopuszcza jednak jeszcze jedną możliwość, a mianowicie złożenie „dyspozycji wkładem na wypadek śmierci”.

Czym jest dyspozycja na wypadek śmierci?

Jest to dokument składany w placówce bankowej (banku prowadzącego nasz rachunek), w którym poświadczamy wolę przekazania dostępnych środków w określonej kwocie wskazanym przez nas osobom. W ten sposób możemy zabezpieczyć bliskich przed dłuższym brakiem dostępu do środków pieniężnych na rachunkach, które zostaną zablokowane z momentem naszej śmierci. Wydanie dyspozycji na wypadek śmierci umożliwi wskazanym pozyskanie pieniędzy m.in. na dokonanie bieżących opłat, wypłatę gotówki czy opłacenie rat kredytowych. To ważne, ponieważ z momentem śmierci właściciela rachunku  wszelkie upoważnienia do korzystania z konta zostają wstrzymane do momentu uzyskania sądowego potwierdzenia nabycia spadku lub notarialnego poświadczenia dziedziczenia.

Kogo dotyczy możliwość złożenia dyspozycji?

Możliwość złożenia dyspozycji wkładem na wypadek śmierci dotyczy posiadaczy:

• rachunków oszczędnościowych;
• rachunków oszczędnościowo-rozliczeniowych;
• rachunków terminowych lokat oszczędnościowych;

z wykluczeniem rachunków wspólnych, rachunków osób małoletnich i ubezwłasnowolnionych.

Jakie są zasady składania dyspozycji?

Zasady składania dyspozycji na wypadek śmierci na rachunkach bankowych reguluje art. 56 Ustawy Prawo Bankowe (Dz.U. z 2015 r. poz.128 z późn.zm.) o następującej treści:

1. Posiadacz rachunku oszczędnościowego, rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego lub rachunku terminowej lokaty oszczędnościowej może polecić pisemnie bankowi dokonanie – po swojej śmierci – wypłaty z rachunku wskazanym przez siebie osobom: małżonkowi, wstępnym (przodkom w linii prostej: rodzicom, dziadkom, pradziadkom), zstępnym (potomkom w linii prostej: dzieciom, wnukom prawnukom) lub rodzeństwu określonej kwoty pieniężnej (dyspozycja wkładem na wypadek śmierci).
2. Kwota wypłaty, o której mowa w ust. 1, bez względu na liczbę wydanych dyspozycji, nie może być wyższa niż dwudziestokrotne przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku, ogłaszane przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego za ostatni miesiąc przed śmiercią posiadacza rachunku.
3. Dyspozycja wkładem na wypadek śmierci może być w każdym czasie przez posiadacza rachunku zmieniona lub odwołana na piśmie.
4. Jeżeli posiadacz rachunku wydał więcej niż jedną dyspozycję wkładem na wypadek śmierci, a łączna suma dyspozycji przekracza limit, o którym mowa w ust. 2, dyspozycja wydana później ma pierwszeństwo przed dyspozycją wydaną wcześniej.
5. Kwota wypłacona zgodnie z ust. 1 nie wchodzi do spadku po posiadaczu rachunku.
6. Osoby, którym na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci wypłacono kwoty z naruszeniem ust. 4, są zobowiązane do ich zwrotu spadkobiercom posiadacza.

Jakie są obowiązki banku?

W przypadku śmierci posiadacza rachunku bankowego, który złożył dyspozycję wkładem na wypadek śmierci, bank ma obowiązek powiadomienia osób wskazanych w tej dyspozycji o przysługującym im prawie do środków z tego tytułu. W związku z tym wszystkie osoby, które chcą złożyć lub już złożyły taką dyspozycję, powinny pamiętać o aktualizacji danych adresowych osób wskazanych w dyspozycji. To zdecydowanie usprawnia proces jej realizacji