Kredyt to poważna sprawa. Wie o tym każdy, kto próbował starać się o niego bezskutecznie. Dlatego w tej części doradzimy, jak się przygotować strategicznie do jego zaciągnięcia. Jeśli więc zamierzasz starać się o kredyt, ten artykuł jest dla Ciebie!

Po pierwsze. Dobra historia kredytowa

Naturalnie nie wszyscy wnioskujący o kredyt w banku mogą i powinni go dostać. Decydują o tym względy bezpieczeństwa, o których wspominaliśmy w artykule pt. „Jak odróżnić bank od parabanku?”. Jeśli jednak nie jesteśmy nadmiernie zadłużeni i nie mamy kłopotów z regularną spłatą zobowiązań, nic nie stoi na przeszkodzie, by kredyt otrzymać. Zanim jednak do tego dojdzie, warto zadbać o to, by bank mógł ocenić, czy ma do czynienia z rzetelnym kredytobiorcą. Jak to robi? Każdy bank korzysta z różnorodnych metod weryfikacji, jednak podstawą jest sprawdzenie naszej historii kredytowej. Zanim więc zawnioskujemy o przyznanie środków finansowych, sprawdźmy, co na nasz temat widnieje w Biurze Informacji Kredytowej (BIK) oraz w Biurze Informacji Gospodarczej (BIG), do których z pewnością bank wyśle zapytanie w związku z planowanym kredytem.

Warto pamiętać:

• Twoje dane są przesyłane do BIK za każdym razem, gdy składasz wniosek o kredyt lub pożyczkę w instytucji finansowej, która z nim współpracuje, czyli bank dowie się o tym, gdzie i o jaki kredyt – skutecznie lub bezskutecznie – starałeś się wcześniej.
• Nie składaj dużej liczby zapytań o kredyt w wielu różnych bankach, szczególnie u pośredników. To obniża scoring w BIK.
• Po udzieleniu kredytu lub pożyczki, do BIK spłyną informacje o tym: kiedy udzielono Ci kredytu, jakiego rodzaju był to kredyt, ile obejmował rat, w jakiej był walucie. BIK otrzyma również informacje o tym, jak spłacasz swoje zobowiązania: o zaległych ratach kredytu, o podjętych działaniach windykacyjnych lub egzekucji należności, a także o zamknięciu rachunku (i powodach tego zamknięcia).
• BIK oferuje konsumentom usługę o nazwie Analizator kredytowy, która pozwala ocenić swoje szanse na kredyt, oferuje również ostrzeżenia przed nadmiernym obciążeniem, instrukcje poprawy sytuacji kredytowej. Do skorzystania z analizatora konieczny jest zakup aktualnego raportu BIK.
• Rejestr BIG Info Monitor przechowuje informacje o niespłaconych zobowiązaniach finansowych (przeterminowanych co najmniej 30 dni) oraz dane wierzycieli oraz dłużników. Możesz tu sprawdzić historię poszczególnych rat kredytu, faktur za prąd lub rachunków za telefon.
• Raport BIG jest dostępny bezpłatnie dla konsumenta raz na 6 miesięcy. Aby go pobrać wymagane jest założenie konta.

Zdarzyć się jednak może, szczególnie w przypadku osób młodych, że w przedstawionych bazach nie ma żadnych informacji na ich temat. Oznacza to, że bankowi zabraknie podstaw do tego, by rzetelnie ocenić wiarygodność i przedstawić korzystne warunki kredytowania. To jednak nie koniec świata, bo to my sami jesteśmy odpowiedzialni za tworzenie swojej – zarówno pozytywnej, jak i negatywnej – historii. Co zrobić w tej sytuacji? Jeśli przewidujemy w przyszłości, że potrzebny nam będzie kredyt gotówkowy albo hipoteczny, możemy wcześniej wziąć mniejszy i łatwiejszy do spłacenia kredyt, sprzęt na raty lub abonament. Terminowa spłata zobowiązania to pierwszy element tworzenia swojej pozytywnej historii kredytowej w BIK. Historii, którą na bieżąco trzeba kontrolować i korygować ewentualne nieprawidłowości. 

Warto pamiętać:

• Inne działania, dzięki którym możesz stworzyć swoją pozytywną historię kredytową to m.in.: wnioskowanie o debet w rachunku, założenie karty kredytowej, wzięcie niewielkiej pożyczki na dowolny cel.
• Jeśli już zdecydujesz się na budowanie historii w oparciu o zaciąganie mniejszych zobowiązań, dopilnuj, by spłacać je zawsze w terminie i nie przekraczać narzuconych limitów. To ważne, bo informację o naszych potknięciach BIK będzie przechowywać całe 5 lat.
• Dostęp do raportów pozwala analitykom bankowym na szczegółowe śledzenie comiesięcznych płatności. W związku z tym muszą być one zgodne z zadeklarowanymi przez Ciebie kosztami życia zawartymi we wniosku kredytowym.

Po drugie. Pozytywna zdolność kredytowa

Zasada jest prosta – im wyższa zdolność kredytowa, tym większą kwotę możemy pożyczyć. Im zdolność niższa – tym mniejsza (lub nawet żadna) kwota może trafić na nasz rachunek. To nieprawda, że nasza zdolność kredytowa jest czymś stałym i niezmiennym, co może na zawsze przekreślić szanse na pozyskanie finansowania z kredytu. Podobnie jak w przypadku tworzenia dobrej historii kredytowej, nad budowaniem pozytywnej zdolności kredytowej też można pracować. Zwiększenie szans na uzyskanie kredytu zależy bowiem od odpowiedniego przygotowania i analizy elementów, które mają wpływ na skłonność instytucji do jego udzielenia. Nie jest to oczywiście zadanie łatwe, ale warto przynajmniej spróbować. Co zatem będzie brać pod uwagę bank, oceniając naszą zdolność kredytową? Przede wszystkim wysokość średnich miesięcznych dochodów netto, które obliczy po odjęciu sumy wszelkich zobowiązań. Do zobowiązań zaliczamy wspomniane wcześniej kredyty, raty, abonamenty, lecz również wszelkie koszty utrzymania gospodarstwa domowego (zależne od liczby osób) i inne koszty stałe (np. alimenty).

Warto pamiętać:

• Bank bada zdolność kredytową TU i TERAZ, zatem jeśli któreś ze zobowiązań kończysz spłacać niebawem, poczekaj, aż proces zostanie zakończony.
• Chcąc zwiększyć wartość dochodów netto, musisz ograniczyć zbędne wydatki lub zmniejszyć liczbę dodatkowych zobowiązań, np. raty, karty kredytowe. Jeśli w tym samym czasie budujesz swą historię kredytową, prawdopodobnie będziesz musiał wybrać rozwiązanie kompromisowe.
• Nie tylko osobiste limity i karty kredytowe mogą zmniejszać Twoją zdolność kredytową. Może się do tego przyczynić również poręczenie czyjegoś kredytu, dlatego podchodź do tego rodzaju zobowiązań wyjątkowo rozważnie.
• Rozważ wzięcie kredytu wspólnie z partnerem lub innymi osobami (rodzicami czy rodzeństwem). Wasza zdolność kredytowa wzrośnie, a więcej osób zaangażowanych w spłacanie zobowiązania, to dla banku lepsza gwarancja spłaty.

Co poza tym? Poza wysokością zarobków ważnych jest co najmniej kilka innych czynników, które zostaną uwzględnione przez pożyczkodawcę, a na które możemy próbować wpływać. Przede wszystkim zatem źródło uzyskiwania dochodów. I chodzi tutaj zarówno o miejsce zatrudnienia; stabilność miejsca pracy i jego pozycję na rynku; jak również ciągłość, formę zatrudnienia i rodzaj podpisanej z pracodawcą umowy, a co najważniejsze – regularność uzyskiwanych dochodów. Nikomu też nie trzeba chyba przypominać, że deklarowane przezeń dochody muszą być zgodne z prawdą, udokumentowane i legalne. Co oznacza, że wszelkie środki finansowe uzyskiwane z pracy na czarno, niepoświadczonej żadnymi umowami, nie zostaną wzięte pod uwagę w ogólnym rozrachunku.

Warto pamiętać:

• W obecnych czasach za najpewniejsze miejsce pracy uznaje się podmioty należące do państwa i spółki akcyjne z ograniczoną odpowiedzialnością.
• Jeśli jesteś osobą świeżo zatrudnioną, poczekaj. Twoje dochody zostaną wzięte pod uwagę w obliczaniu zdolności kredytowej po 3-6 miesiącach pracy w wypadku umowy na czas nieokreślony i 6-12 miesięcy pracy w wypadku umowy na czas określony.
• Jeśli masz wpływ na rodzaj podpisanej z pracodawcą umowy, postaraj się, by była to umowa o pracę na czas określony lub nieokreślony. Umowa o dzieło i umowa-zlecenie będą wymagały udokumentowania dodatkowego okresu zatrudnienia.  
• Jeśli rozważasz zmianę pracy i chcesz utrzymać ciągłość zatrudnienia, podpisz kolejną umowę nie później niż 14 dni od zerwania poprzedniej. Wtedy sposób kalkulacji Twojej zdolności kredytowej się nie zmieni. Jeśli przekroczysz ten czas, będziesz musiał znów odczekać 3-6 miesięcy.

Po trzecie. Oszczędności

Nie każdy je ma i nie każdy jest w stanie je poczynić, zanim weźmie kredyt. Niemniej jednak, jeśli dysponujemy wolnymi środkami, jest szansa na to, że dostaniemy większą sumę. Zgromadzoną nadwyżkę finansową (o ile nie pokryje ona w całości lub większej części kosztów zakupu, bo wtedy po co nam kredyt?!), można wykorzystać na dwa sposoby. Zaoszczędzone pieniądze niekiedy muszą stanowić tzw. wkład własny. Dzieje się tak w przypadku kredytów hipotecznych. Tu wymaga się zwykle od kredytobiorcy, żeby posiadał środki równe co najmniej 20% wartości nieruchomości i nie mogą one pochodzić z kredytu gotówkowego. Jeśli nasze pieniądze odłożone są na lokacie, a zaciągany kredyt nie wymaga wkładu własnego, wtedy oszczędności pozwolą nam wnioskować o większą sumę.

Warto pamiętać:

• Im większy wkład własny, tym taniej pożyczysz pieniądze.
• Jeśli dysponujesz większą kwotą oszczędności, rozważnie podziel je pomiędzy wkład własny, a tzw. poduszkę finansową. Zwiększ swój komfort psychiczny, mając na lokacie dodatkowe środki.
• Ile odłożyć? To musisz ocenić na podstawie swoich comiesięcznych wydatków. A może uda Ci się odłożyć tyle, by móc przez rok spłacać raty w sytuacji braku innych środków?

Po czwarte. Dobry plan

To my decydujemy o tym, jaki kredyt bierzemy, a tym samym również i o tym, jak długo zamierzamy go spłacać i jaki rodzaj rat wybieramy. Jeśli zatem nie stać nas na spłatę comiesięcznej kwoty 2000 zł, możemy wydłużyć okres kredytowania tak, by regularna spłata była o połowę mniejsza. To jednak wymagać będzie od nas również zabezpieczenia na wypadek nieprzewidzianych zdarzeń, jakie mogą w tym dłuższym okresie nastąpić. Warto również pamiętać o tym, że zdolność kredytową bank będzie wyliczać na podstawie naszej pierwszej raty. Dlatego najlepiej jest wybrać do spłaty raty stałe, o 20-25% tańsze od rat w systemie malejącym. Tego rodzaju strategiczne myślenie o kredycie może zagwarantować nam sukces nawet przy niższych dochodach.